Budynek dawnego hotelu „Cracovia” dla Muzeum Narodowego w Krakowie

Najwyższej klasy przykład powojennego modernizmu

Modernistyczny budynek dawnego hotelu „Cracovia” powstawał w latach 1959-65. Zaprojektował go uznany architekt polski XX wieku Witold Cęckiewicz, autor m.in. ambasady polskiej w New Delhi, Pomnika Bitwy Grunwaldzkiej i Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach. Dowodem na znaczenie budynku jest wpisanie jego części do rejestru zabytków przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w roku 2016. Pozostałe części budynku mają także wysoką wartość dla historii architektury jako najwyższej klasy przykład powojennego modernizmu, traktowanego dziś przez historyków architektury, konserwatorów i architektów jako istotny fragment dziedzictwa kulturowego XX wieku, w tym przede wszystkim historii architektury polskiej tego czasu. W ostatnich kilku latach wokół potrzeby zachowania zabytkowej substancji hotelu „Cracovia” toczyła się publiczna debata, w której wiele autorytetów w dziedzinie historii architektury i konserwacji podkreślało wartość zabytkową hotelu i konieczność jego zachowania, jako wybitnego przykładu architektury modernistycznej nie tylko w Krakowie, ale również w skali ogólnopolskiej.

Dawny hotel „Cracovia” stanowi ponadto kompleks modernistycznej architektury wraz ze znajdującym się tuż obok kinem „Kijów”, także projektu Witolda Cęckiewicza, wybudowanym w latach 1960-65, z którym połączony jest nadziemnym przejściem. Wspólnie stanowią architektoniczną całość o niekwestionowanej wartości zabytkowej, w skali Krakowa będąc unikalnym przykładem modernistycznego kompleksu budynków publicznych. Należy także podkreślić, że lokalizacja nadaje im szczególnie ważny charakter w pejzażu architektonicznym miasta: znajdują się przy reprezentacyjnej Alei Trzech Wieszczów, w jej centralnym fragmencie, stanowiąc dopełnienie kompleksu monumentalnych gmachów, pełniących funkcje  kulturalne i edukacyjne (m.in. Akademia Górniczo-Hutnicza, Uniwersytet Rolniczy, Biblioteka Jagiellońska, Muzeum Narodowe w Krakowie).

Plany utworzenia „forum kultury”

Kontekst urbanistyczny ma fundamentalną wartość dla szczególnego znaczenia dawnego hotelu „Cracovia”. Budynek jest położony na osi Stare Miasto – Kopiec Kościuszki, znajdującej się pod ochroną konserwatorską. To perspektywa o kluczowym znaczeniu dla symboliki miasta jako pomnika kultury narodowej. Ponadto działka, na której stoi dawny hotel „Cracovia”, jest częścią placu pomiędzy tymże hotelem a Muzeum Narodowym w Krakowie. Plac powstał w wyniku poszerzenia granic Krakowa w 1910 roku i według ówczesnych planów miał stać się monumentalnym i reprezentacyjnym forum miejskim, połączonym z sąsiednimi Błoniami, z widokiem na kopiec Kościuszki. Pozyskanie dawnego hotelu „Cracovia” i działki, na której stoi, pozwoliłoby powrócić do tych planów i stworzyć w Krakowie nowe „forum kultury”, flankowane przez gmachy Muzeum Narodowego w Krakowie, które to forum stałoby się nowym centrum życia kulturalnego Krakowa.

Z ostatniej chwili: Umowa w sprawie sprzedaży „Cracovii” została podpisana. Zgodnie z nią kupujący zapłaci za nią 29 mln zł + VAT. Umowę podpisali: minister kultury Piotr Gliński, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie Andrzej Betlej oraz przedstawiciel właściciela.


Źródło: MKiDN.Gov.pl - 29.12.2016